Bản chất của chiến lược là chiến lược cạnh tranh. Từng là một chuyên gia chiến lược của Vietnam Airlines, tôi đã dùng rất nhiều công cụ, từ SWOT, PEST, 5 FORCES, …để phân tích, đánh giá từ chiến lược tổng thể dài hạn 5-10 năm của Vietnam Airlines, đến các chiến lược phục vụ cho mở từng đường bay mới/thị trường mới.

Sau này khi làm huấn luyện doanh nghiệp, tôi đã cùng với khách hàng sử dụng các công cụ này để cùng tìm chiến lược. Một nhà sản xuất nhìn thấy nguy cơ từ nhà phân phối lớn nhất; rồi ngược lại, một nhà phân phối lớn nhận thấy nguy cơ sức mạnh từ nhà sản xuất…Từ đó có định hướng dài hạn cho doanh nghiệp.

Ở bài viết này tôi sẽ chia sẻ về Five Forces, 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter, dùng để phân tích cạnh tranh ngành. Công cụ này áp dụng khi bạn muốn bước chân đầu tư vào ngành kinh doanh nào đó, hoặc bản thân bạn đang kinh doanh trong ngành, bạn phát hiện những nguy cơ cạnh tranh tiềm ẩn để có chiến lược dài hạn.

Mô hình Five Forces của Michael Porter là một công cụ đơn giản nhưng mạnh mẽ để hiểu tính cạnh tranh của môi trường kinh doanh ngành và xác định khả năng sinh lời tiềm năng của chiến lược của bạn.

Điều này rất hữu ích, bởi vì, khi bạn hiểu các lực lượng cạnh tranh trong môi trường hoặc ngành có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của bạn, bạn sẽ có thể điều chỉnh chiến lược của mình cho phù hợp. Ví dụ, bạn có thể tận dụng lợi thế của vị trí mạnh hoặc cải thiện điểm yếu và tránh thực hiện các bước sai lầm trong tương lai.

Tìm hiểu năm áp lực cạnh tranh của Porter

Khi phân tích cạnh tranh, thông thường thì các doanh nghiệp có xu hướng chỉ chú ý đến đối thủ cạnh tranh. Porter nhận ra trên thực tế, có rất nhiều những yếu tố khác có thể tác động đến môi trường kinh doanh.

Ông đã xác định năm lực lượng tạo nên môi trường cạnh tranh và có thể làm xói mòn lợi nhuận của bạn. Đó là:

– Đối thủ cạnh tranh

– Sức mạnh của người bán

– Sức mạnh của người mua

– Đe doạ thay thế

– Mối đe dọa của sự gia nhập mới

– Five forces là gì

Điều này xem xét số lượng và sức mạnh của đối thủ cạnh tranh của bạn. Bạn có bao nhiêu đối thủ? Họ là ai và chất lượng sản phẩm và dịch vụ của họ so với của bạn như thế nào?

Khi sự cạnh tranh gay gắt, các công ty có thể thu hút khách hàng bằng cách giảm giá mạnh và các chiến dịch tiếp thị có tác động cao. Ngoài ra, ở những thị trường có nhiều đối thủ, nhà cung cấp và người mua của bạn có thể đi nơi khác nếu họ cảm thấy rằng họ không nhận được ưu đãi tốt từ bạn.

Mặt khác, khi sự cạnh tranh cạnh tranh là tối thiểu và không có ai khác đang làm những gì bạn làm, thì bạn có thể sẽ có sức mạnh to lớn và lợi nhuận lành mạnh.

Số lượng đối thủ cạnh tranh?

Đa dạng về đối thủ cạnh tranh?

Sự tập trung và cân bằng của ngành?

Tăng trưởng ngành?

Vòng đời của ngành?

Sự khác biệt về chất lượng?

Sự khác biệt hóa sản phẩm?

Nhận dạng thương hiệu / mức độ trung thành?

Chi phí chuyển đổi sang ngành khác?

Tình trạng dư thừa cung ứng theo thời điểm?

Độ phức tạp về thông tin?

Rào cản để thoát khỏi ngành?

five forces là gì

Điều này được xác định bởi việc các nhà cung cấp của bạn dễ dàng tăng giá của họ như thế nào. Bạn có bao nhiêu nhà cung cấp tiềm năng? Sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ cung cấp độc đáo đến mức nào và việc chuyển từ nhà cung cấp này sang nhà cung cấp khác sẽ đắt như thế nào?

Bạn càng có nhiều lựa chọn, bạn càng dễ dàng chuyển sang lựa chọn thay thế rẻ hơn. Nhưng càng có ít nhà cung cấp và bạn càng cần họ giúp đỡ thì vị thế của họ càng mạnh và họ có khả năng tính phí bạn nhiều hơn. Điều đó có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của bạn.

Số lượng nhà cung cấp?

Quy mô nhà cung cấp?

Sự tập trung của nhà cung cấp?

Sự sẵn có của các sản phẩm thay thế cho các sản phẩm của nhà cung cấp?

Tính độc đáo của sản phẩm hoặc dịch vụ của nhà cung cấp (sự khác biệt)?

Chi phí nếu chuyển đổi các sản phẩm của nhà cung cấp?

Mối đe dọa về khả năng hội nhập đối với nhà cung cấp?

Mối đe dọa về khả năng hội nhập của ngành?

Đóng góp của nhà cung cấp vào chất lượng hoặc dịch vụ của các sản phẩm trong ngành?

Tầm quan trọng của khối lượng nhu cầu đối với nhà cung cấp?

Tổng chi phí của ngành đóng góp bởi nhà cung cấp?

Tầm quan trọng của ngành đối với lợi nhuận của nhà cung cấp?

Ở đây, bạn hãy tự hỏi mình làm thế nào người mua dễ dàng giảm giá của bạn. Có bao nhiêu người mua và đơn đặt hàng của họ lớn đến mức nào? Họ sẽ phải trả bao nhiêu để chuyển từ sản phẩm và dịch vụ của bạn sang sản phẩm và dịch vụ của đối thủ? Người mua của bạn có đủ mạnh để đưa ra các điều khoản cho bạn không?

Khi bạn chỉ giao dịch với một vài khách hàng, họ có nhiều quyền lực hơn, nhưng quyền lực của bạn sẽ tăng lên nếu bạn có nhiều khách hàng.

Lượng người mua (số lượng khách hàng)?

Quy mô đơn hàng của mỗi người mua?

Mức độ tập trung của người mua?

Khả năng thay thế của người mua?

Chi phí chuyển đổi của người mua?

Tính khả dụng của thông tin người mua?

Mối đe dọa tích hợp ngược của người mua?

Mối đe dọa của ngành hội nhập tương lai?

Độ nhạy cảm về giá?

Tham khảo: ActionCOACH

Điều này đề cập đến khả năng khách hàng của bạn tìm thấy một cách khác để làm những gì bạn làm.

Ví dụ: nếu bạn cung cấp một sản phẩm phần mềm duy nhất tự động hóa một quy trình quan trọng, mọi người có thể thay thế nó bằng cách thực hiện quy trình theo cách thủ công hoặc bằng cách thuê ngoài. Một sự thay thế dễ dàng và rẻ tiền có thể làm suy yếu vị thế của bạn và đe dọa lợi nhuận của bạn.

Số lượng sản phẩm thay thế có sẵn?

Xu hướng thay thế của người mua?

Giá tương đối của sản phẩm thay thế?

Mức độ nhận thức về khác biệt của sản phẩm?

Chi phí chuyển đổi?

Khả năng sinh lời và sự quyết tâm của nhà sản xuất thay thế

Vị thế của bạn có thể bị ảnh hưởng bởi khả năng gia nhập thị trường của những người mới. Vì vậy, hãy nghĩ xem điều này có thể được thực hiện dễ dàng như thế nào. Làm thế nào dễ dàng để có được chỗ đứng trong ngành hoặc thị trường của bạn? Chi phí sẽ là bao nhiêu, và lĩnh vực của bạn được quản lý chặt chẽ như thế nào?

Nếu bạn mất ít tiền và nỗ lực để thâm nhập thị trường và cạnh tranh hiệu quả hoặc nếu bạn có ít sự bảo vệ đối với các công nghệ quan trọng của mình, thì các đối thủ có thể nhanh chóng xâm nhập thị trường và làm suy yếu vị thế của bạn. Nếu bạn có những rào cản gia nhập bền vững và chắc chắn, thì bạn có thể bảo toàn một vị trí thuận lợi và tận dụng nó một cách hợp lý.

Tính kinh tế theo quy mô?

Sự khác biệt hóa sản phẩm?

Nhận dạng thương hiệu / lòng trung thành?

Tiếp cận các kênh phân phối?

Yêu cầu về vốn?

Tiếp cận công nghệ mới nhất?

Tiếp cận các đầu vào cần thiết?

Lợi thế chi phí tuyệt đối?

Hiệu quả trải nghiệm và học tập?

Chính sách của chính phủ?

Chi phí chuyển đổi?

Dự kiến trả đũa từ những người hiện tại tham gia thị trường?

Sử dụng công cụ 5 Forces trong phân tích cạnh tranh

Phân tích 5 Áp lực cạnh tranh của Porter là một công cụ quan trọng để hiểu các lực lượng hình thành sự cạnh tranh trong một ngành. Nó cũng giúp bạn điều chỉnh chiến lược của mình cho phù hợp với môi trường cạnh tranh và cải thiện lợi nhuận tiềm năng của bạn.

Nó hoạt động bằng cách xem xét sức mạnh của năm lực lượng quan trọng ảnh hưởng đến cạnh tranh

Đối thủ cạnh tranh: sức mạnh của cạnh tranh trong ngành.

Quyền lực của nhà cung cấp: khả năng của các nhà cung cấp trong việc tăng giá đầu vào của bạn.

Sức mạnh đàm phán của người mua: sức mạnh của khách hàng để giảm giá của bạn.

Đe doạ thay thế: mức độ mà các sản phẩm và dịch vụ khác nhau có thể được sử dụng thay thế cho chính bạn.

Mối đe dọa của sự gia nhập mới: sự dễ dàng mà các đối thủ mới có thể tham gia thị trường nếu họ thấy rằng bạn đang kiếm được lợi nhuận tốt (và sau đó làm giảm giá của bạn).

Bằng cách suy nghĩ về cách mỗi áp lực ảnh hưởng đến bạn và bằng cách xác định sức mạnh và xu hướng của nó, bạn có thể nhanh chóng đánh giá vị trí của mình. Sau đó, bạn có thể xem mình cần thực hiện những thay đổi chiến lược nào để mang lại lợi nhuận lâu dài.

Nguồn Coach Thu Ngô