Hiện tại, có nhiều người, chỉ qua một đêm, đã ‘tự phong’ mình là Nhà huấn luyện (Coach). Với Chủ tịch ActionCOACH SEA Master Licensee, để trở thành một Coach chuyên nghiệp, bạn phải trải qua quá trình rèn luyện, “phải đủ giờ bay”.
Ông Hồ Quang Minh – Chủ tịch ActionCOACH SEA Master Licensee, là một chuyên gia kỳ cựu trong lĩnh vực kết nối và huấn luyện doanh nghiệp. Trong suốt cuộc đời mình, ông đã không ngừng nghỉ mang về Việt Nam nhiều chương trình cũng như thương hiệu nổi tiếng trong lĩnh vực kinh doanh, nhằm thực hiện sứ mệnh “Tăng cường năng lực doanh nhân Việt”.
Cách đây gần 10 năm, ông cùng một vài người bạn đã đưa mô hình kết nối doanh nghiệp – tạo cơ hội kinh doanh, nổi tiếng toàn cầu BNI về Việt Nam. Cách đây 5 năm, ông cũng trở thành Master Licensee của ActionCOACH – một trong những thương hiệu nổi tiếng nhất thế giới trong lĩnh vực huấn luyện kinh doanh – Coaching Busniness, để có thể hỗ trợ các doanh nghiệp Việt toàn diện hơn.
Là một người đi tiên phong trong nghề huấn luyện doanh nghiệp, ông Hồ Quang Minh có rất nhiều trăn trở với nghề khi nó đang ngày càng trở nên ‘hot’, nhưng rồi bị nhiều người lạm dụng.
Thưa ông, cơ duyên nào đã đưa ông đến với nghề huấn luyện kinh doanh?
Ông Hồ Quang Minh: Hồi trẻ, tôi từng làm cho công ty nhà nước trong 10 năm, ở lĩnh vực kinh doanh vận tải quốc tế; cho nên, tôi quen biết với rất nhiều chủ doanh nghiệp lớn trên khắp thế giới, từ Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, châu Âu…
Nhờ đó, tôi may mắn biết đến mô hình Business Network International (BNI) – mạng lưới kết nối kinh doanh quốc tế và đưa về Việt Nam trong cách đây khoảng 10 năm.
Cũng trong quá trình gầy dựng và phát triển BNI Việt Nam, tôi biết đến ActionCOACH – Top 50 thương hiệu huấn luyện doanh nghiệp thế giới và thấy mô hình này cần thiết cho các doanh nghiệp nhỏ – vừa Việt Nam, nên đã đưa thương hiệu về. Và, tôi bắt đầu nghề Coach cũng từ đó.
Ông thấy nghề coaching ở Việt Nam hiện đang như thế nào? Điểm khác biệt giữa business coaching với nghề training, mentoring…?
Ông Hồ Quang Minh: Đầu tiên, tôi sẽ điểm qua một chút về nghề Coaching. Coaching nôm na là nghề vừa đào tạo, vừa tư vấn, vừa hướng dẫn để giúp các tổ chức hoặc cá nhân tự đạt đến mục tiêu mà họ mong muốn. Trong nghề Coach, ngoài Coaching về kinh tế, thì còn có Coaching về cuộc sống, thể thao, nghề nghiệp, sức khỏe…
Trong Coaching kinh tế, có Coaching business – Huấn luyện kinh doanh , dành cho chủ doanh nghiệp và điều hành cao cấp, Executive coach – Huấn luyện điều hành, dành cho lãnh đạo cao cấp chuyên về quản trị và đo lường hiệu quả cho những người lãnh đạo trong các doanh nghiệp.
Nghề Huấn luyện là một nghề quan trọng trên thế giới, nhưng nó lan truyền qua châu Á hơi chậm. Tại Việt Nam, nghề Coach chỉ manh nha trong 5 năm trở lại đây. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa nhiều người Việt Nam biết tới nghề. Tức là chúng tôi – những người làm Huấn luyện chuyên nghiệp, còn một quãng đường dài phải đi.
Khi tôi đưa nghề này về Việt Nam cách đây khoảng 5 năm, người ta không hiểu Business Coaching là gì, người ta nhầm với Training – đào tạo, Consulting – tư vấn và Mentoring – cố vấn.
Trong Business Coaching của chương trình ActionCOACH, có tái đào tạo lại một cách có hệ thống những kiến thức mà các chủ doanh nghiệp học ở đâu đó cũng như có chia sẻ kinh nghiệm hay tư vấn một chút; tuy nhiên, hoạt động xuyên suốt vẫn là để các chủ doanh nghiệp cùng làm với các coaching, rồi để chủ doanh nghiệp đưa ra chiến lược – giải pháp cho chính họ và chủ doanh nghiệp sẽ sở hữu những giải pháp đó.
Coaching sẽ giúp các chủ doanh nghiệp thực hiện các giải pháp đó một cách triệt để, đến mức trở thành thói quen và ra được kết quả đều đặn tốt hơn.
Chúng ta không nói những khóa học kinh doanh ngắn ngày không tốt, nhưng rõ ràng, tác động của nó lại không được toàn diện như Coaching. Vậy tại sao trong khi các khóa học ngắn ngày nở rộ trên khắp Việt Nam, thì các chương trình của ActionCOACH lại ít được nhiều người biết đến?
Ông Hồ Quang Minh: Theo tôi, sở dĩ, có thực trạng như chị nêu là bởi những ảnh hưởng của lịch sử. Trong quá khứ, đất nước chúng ta luôn gặp khó khăn, nên người dân thường hay có xu hướng thủng đâu vá đó, mà ít có suy nghĩ phải sửa chữa một cách toàn diện. Như khi đi trên đường, nếu kẹt xe quá, sẽ không ít người Việt Nam chọn lựa leo lên lề đường để di chuyển. Đây là văn hóa địa phương, chúng ta đành phải tạm chấp nhận.
Ngoài ra, tại Việt Nam, nghề coaching vẫn được trả thấp hơn so với thế giới, nhưng so với các hình thức khác thì lại cao. Đây cũng là điều khiến lĩnh vực huấn luyện doanh nghiệp lép vế tại Việt Nam so với các mô hình tư vấn, đào tạo khác.
Thế nên, tôi luôn nói với chính mình và cả các bạn đang làm Huấn luyện trong ActionCOACH lẫn bên ngoài: muốn nghề Coach được cả nước công nhận và tôn trọng, chúng ta phải kiên nhẫn chờ đợi. Bởi tôi tin, đến một ngày nào đó, khi mức sống của Việt Nam cao hơn và các chủ doanh nghiệp hiểu rõ hơn, biết cân đo đong đếm để lựa chọn cái nào tốt hơn, Coaching sẽ trở nên phổ biến.
Trong quá trình vận hành ActionCOACH, ông đã làm cách nào để có thể vừa tuân thủ các quy tắc của mô hình quốc tế vừa phù hợp với văn hóa Việt Nam? Khó khăn nhất là gì?
Ông Hồ Quang Minh: Với 25 năm hình thành và phát triển, hệ thống toàn cầu ActionCOACH đã được sửa chữa và thay đổi nhiều lần để có thể tương thích với doanh nghiệp của tất cả các nước trên thế giới. Thế nên, tôi có thể khẳng định, ActionCOACH rất phù hợp với các doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, vấn đề văn hóa và con người lại khác.
Khi đưa ActionCOACH về Việt Nam, ngoài áp lực về nguồn vốn đầu tư vào thương hiệu, chuyện tái đào tạo thị trường; điều khiến tôi đau đầu nhất chính là việc các chủ doanh nghiệp không tuân thủ tiến độ và kỳ vọng không thực tế vào hệ thống.
Ví dụ, trong hệ thống ActionCOACH có nguyên tắc rèn luyện là các chủ doanh nghiệp phải dành ra bao nhiêu thời gian đọc sách trong 1 tuần rồi truyền đạt lại kiến thức cho nhân viên, nhưng có chủ doanh nghiệp đọc nửa chừng vì bận việc không đọc nữa, có người thì vì bận bịu quá nên quên mất… Đây là câu chuyện mà nhiều nhà huấn luyện gặp phải trong quá trình làm việc.
Hồi đầu, chúng tôi cũng đã nghiêm khắc yêu cầu tất cả các chủ doanh nghiệp phải tuân thủ triệt để yêu cầu đó, nhưng qua thời gian chúng tôi nghiệm ra rằng, nếu chúng tôi cứ giữ nguyên tắc cứng nhắc như các nước khác, thì chẳng doanh nghiệp Việt nào có thể hoàn thành được chương trình của ActionCOACH.
Ngoài ra, nhiều chủ doanh nghiệp Việt Nam thường muốn thành công nhanh khi dùng hệ thống. Nhưng làm gì có chuyện thành công đến sau 1 đêm, hay vài ba tháng! Với chương trình ActionCOACH, ít nhất phải sau một năm thì mới có thể thấy được thành quả. Vì cũng như quá trình thanh lọc cơ thể, muốn bền vững lại cần lâu dài
Để các chương trình huấn luyện kinh doanh có thể thành công ở Việt Nam, giới Huấn luyện Việt phải hiểu là, với thực trạng văn hóa và con người Việt Nam, tiến trình của chúng ta sẽ phải chậm hơn thế giới một chút. Về phần các doanh nghiệp, họ cần phải nâng cao tính kỷ luật – hãy cố gắng tuân thủ hệ thống cũng như kiên nhẫn hơn thì mới đạt được hiệu quả tốt nhất.
Nhiều người cho rằng, để trở thành một huấn luyện viên giỏi trước hết phải là một doanh nhân thành đạt, ông có nghĩ như thế?
Ông Hồ Quang Minh: Điều này đúng như chưa đủ. Có những huấn luyện viên nổi tiếng thế giới, trước kia làm kinh doanh, doanh nghiệp của họ đã bị đóng cửa! Hiện nay, có không ít bạn trẻ mới 24 đến 25 tuổi đã trở thành những huấn luyện viên xuất sắc của thế giới. Tôi đã 50, nhưng tôi cũng có những nhà huấn luyện riêng mới tầm 30 tuổi. Tuổi tác và kinh nghiệm là tốt, nhưng không phải là tất cả.
Ngược lại, có không ít doanh nhân thành đạt không thể làm huấn luyện. Làm Coaching và điều hành một doanh nghiệp rất khác. Nếu một người giỏi kinh doanh nhưng quá mạnh mẽ và nóng tính, hay áp đặt ý kiến của mình thì không thể làm nghề Coach được.
Với những diễn biến thị trường trong thời gian gần đây, có vẻ nghề huấn luyện đang dần được nhiều người quan tâm. Là một người đi trước, ông có nhắn gửi gì với các bạn trẻ đang bắt đầu nghề?
Ông Hồ Quang Minh: Quả thật, tôi đang nhức đầu về vấn đề này. Điều tôi muốn nhắn gửi với các hậu bối, muốn làm nghề huấn luyện doanh nghiệp, bạn phải có cái tâm và lòng đam mê rất lớn; đặc biệt, hãy là một người chính trực khi chúng ta sử dụng các công cụ và hệ thống của ActionCOACH.
Bạn phải chuẩn bị thật nhiều hành trang cho mình trước khi chính thức bước vào nghề: đó là nghiêm túc học hành để trang bị thêm nhiều kiến thức, phải học cách lắng nghe để có thể làm việc với các doanh nghiệp, hiểu rõ nghề Coaching – tôn trọng những chuẩn mực trong nghề nghiệp.
Hiện tại, tôi thấy không ít bạn trẻ, chỉ qua một đêm, đã ‘tự phong’ mình là Coach. Trước khi trở thành Coach bạn phải trải qua một quá trình rèn luyện lâu dài, tôi hay ví von, nghề huấn luyện cũng như phi công, phải khi “đủ giờ bay” bạn mới được công nhận là phi công chính thức.
Xin Cảm ơn ông Hồ Quang Minh, chúc ông và các thương hiệu BNI, ActionCOACH sẽ ngày một thành công hơn nữa, thực hiện được sứ mệnh “ Tăng cường năng lực doanh nhân” mà bản thân ông vẫn luôn mong mỏi!
